"ГІСТОРЫЯ АДНОЙ КНІГІ" – ДЗМІТРЫЙ ФУРМАНАЎ "ЧАПАЕЎ"

Кніжная паліца "Гісторыя адной кнігі"
ў лютым прадстаўляе папулярны ў свой час твор Дзмітрыя Фурманава "Чапаеў".
Дэбютны раман Фурманава ў 1923 годзе літаральна змялі з прылаўкаў кнігарняў, з'явіліся захопленыя водгукі, за першым выданнем тут жа рушыла ўслед другое. Але сам аўтар разумеў, што твор атрымаўся слабым, і пазней спрабаваў яго дапрацаваць.
Але зыходныя тыражы кнігі былі канфіскаваныя і знішчаныя ў 1938 г. пасля таго як адзін з ключавых персанажаў рамана, І. С. Куцякоў (у перыяд апісваных у рамане падзей — камандзір 73-й брыгады, правая рука «Чапая»), быў расстраляны як «вораг народа». Былі падчышчаныя прозвішчы іншых расстраляных военачальнікаў – камандзіра 75-й Алтайскай брыгады Ф. К. Патапава замянілі на "Папова", начальніка палітаддзела 1-й арміі В. А. Троніна на "Траліна", нарэшце, жонку Фурманава - заг. культпрасветаддзелам чапаеўскай дывізіі А. Н. Фурманаву замянілі на «Зою Паўлаўну». У сувязі з гэтым, кнігі выдання да 1938 года цяпер рэдкасць, у прыватнасці першага выдання 1923 года (М., Дзяржвыдат) з'яўляецца бібліяграфічным рарытэтам і антыкварнай каштоўнасцю, кніга выдання 1932 года (М., выд-ц «Федэрацыя») даступная толькі ў некаторых замежных бібліятэках (напрыклад, бібліятэка Універсітэта штата Індыяна).
Калі А. Н. Фурманава ў перыяд брэжнеўскага застою паспрабавала выдаць раман з аўтарскай нататкай у тэксце «У жывых — імёны чужыя, у загінулых — свае» і рэальнымі прозвішчамі персанажаў па арыгінальным аўтарскім тэксце: «Куцякоў», «Патапаў», «Транін» , на яе абрынуліся савецкія літаратуразнаўцы.
У нашай бібліятэцы захоўваецца рарытэтнае выданне 1954 года (выд-ва "Молодая гвардия") з каляровымі ілюстрацыямі Паўла Луганскага, а таксама выданні 1986 года ў серыі "Сыновья века", 1982 (выд-ва "Юнацтва") з ілюстрацыямі Віктара Кліменка, 1971 года выдання і інш.
Падрыхтавала А.Хайноўская









- 536

