Верасень 1937-га. Венецыя, кавярня «Лідо». Марлен Дзітрых за столікам з рэжысёрам Штэрнбергам. Да іх падыходзіць знаёмец рэжысёра, змрачнаваты высокі мужчына — тонкія рысы, пачуццёвы рот і вочы драпежнай птушкі, ветліва вітаецца... Так пачалася адна з самых яркіх гісторый кахання.

Тым госцем быў нямецкі пісьменнік Эрых Марыя Рэмарк. У іх з Марлен аказалася шмат агульнага... Яна на той час была «зоркай аднаго фільма» і аніяк не магла паўтарыць поспех. Ён здабыў сусветную славу раманам «На Заходнім фронце без перамен» і ніяк не мог напісаць штосьці іншае... Абое пакінулі Германію, не жадаючы мірыцца з нацысцкай ідэалогіяй, абое там сталі забароненымі персонамі. Іх унутраныя комплексы супалі. Ён называў яе «пума» і прыдумаў сабе выратавальны ў зносінах з ёю вобраз — васьмігадовага Альфрэда, які яе замілоўваў. Яна лячыла яго ад дэпрэсіі і схільнасці да алкаголю. У рамане «Трыумфальная арка», які ён называў «наш раман», Марлен выведзена як даволі супярэчлівы і фатальны персанаж.

Яны ратавалі адно аднаго і мучылі, расставаліся, мелі іншых каханкаў... Да яго смяротнага ложка ў 1970 годзе яна даслала тэлеграму: «Любы Альфрэд, дасылаю табе ўсё маё сэрца».

З лістоў Рэмарка да Марлен склаўся раман... Лістоў Дзітрых амаль не захавалася — іх пасля смерці аўтара «Трох таварышаў» знішчыла яго жонка.

Памятаеце, як герой рамана Стэндаля Жульен Сарэль заваёўваў сэрца каханай, перапісваючы пранікнёныя лісты з пазычанага знаёмым збору? Далібог, пісьмы Рэмарка могуць служыць той жа мэце. Цытуй — і сэрца жанчыны скарыцца! Відавочная сублімацыя праз прыгожыя ўзнёслыя словы. Вялікая ілюзія і самападман. Уласна кажучы, тое, чым займаюцца блогеры ў сацыяльных сетках.

«Залатая мая, з вузенькімі скронямі і вачыма колеру марской хвалі, у дадатак я абяцаю табе ніколі не лаяцца з-за праклятай шаўковай коўдры, за якую чапляюцца пальцы ног...»

Неверагодную колькасць паэтычных параўнанняў знаходзіць аўтар: «Анёл заходняга акна», «Мара светлая», «Апасіяната»... «Мілая вясёлка перад адступаючай непагаддзю майго жыцця! Вецер, пацяжэлы ад вільгаці і пахаў далёкіх садоў, мяккі малады вецер з забытых лясоў, дзіцячы вецер над патрэсканымі, пасохлымі палямі майго быцця, птушыны крык над абвугленай раллёй, далікатная пастуховая дудачка адляцелых...»

У лістах усплываюць трывожныя рэаліі: перадваенная трывога, барацьба супраць гітлераўскай Германіі... І шмат, шмат пяшчоты.

Марлен Дзітрых, Эрых Марыя Рэмарк. «Скажы мне, што ты мяне кахаеш...» Эксклюзіўная класіка. Выдавецтва «АСТ», Масква, 2022.

Аўтар: Людміла РУБЛЕЎСКАЯ , "Звязда"